İşlemci almayı düşünüyorsanız ve teknik detaylar içinde kaybolmak istemiyorsanız, size rehberlik edecek bu yazımızda işlemcileri detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
İşlemciler, bilgisayarlar, akıllı telefonlar, tabletler ve diğer birçok modern elektronik cihazda bulunur. İşlemci alırken dikkat edilmesi gereken pek çok faktör vardır. Bu yazıda, işlemcilerin ne olduğunu ve satın alırken nelere dikkat etmeniz gerektiğini öğrenebilirsiniz.
İşlemci Nedir?
Bir işlemci, bilgisayarın anakartı üzerine yerleştirilen kare şeklinde bir çiptir ve bilgisayarın çalışmasını sağlayan temel bileşendir. İşlemciler, işletim sistemi tarafından verilen aritmetik, mantıksal, giriş/çıkış ve diğer temel talimatları yerine getirir. Bu nedenle, cihazın performansı ve diğer donanım parçalarının çalışması büyük ölçüde işlemci gücüne bağlıdır. “CPU” olarak da bilinen işlemci, “Central Processing Unit” yani “Merkezi İşlem Birimi” anlamına gelir.
İşlemciler sadece mobil cihaz ve bilgisayarlarda değil, hemen hemen tüm elektronik cihazlarda bulunur. İşlemciler, elektronik cihazların çalışmasını ve verilerin işlenmesini sağlar. İşlemci çekirdek sayısı ve işlemci hızı, işlemcinin veri işleme kapasitesini belirler. Çekirdek sayısı ne kadar fazlaysa, işlemcinin işleme gücü o kadar yüksek olur. İşlemci hızı, üretim teknolojisi ve tasarımına bağlı olarak değişir ve hız birimi genellikle “Hertz, Gigahertz, Megahertz” olarak ifade edilir. Bir Gigahertz, işlemcinin saniyede gerçekleştirebileceği maksimum işlem sayısını belirtir.
İşlemci Yapısı ve Performansı
Her işlemci, çekirdek adı verilen bir veya daha fazla işlem biriminden oluşur. Her çekirdek, gigahertz (GHz) cinsinden ölçülen belirli bir hızda tek bir hesaplama görevinden gelen talimatları işler. Modern bilgisayarlar genellikle birden fazla işlemci çekirdeğine (çift çekirdekli, dört çekirdekli vb.) sahiptir ve bu çekirdekler talimatları işlemek ve aynı anda birden fazla görevi tamamlamak için birlikte çalışırlar. Günümüzde dual core, quad core, octa core gibi farklı çekirdek sayısına sahip işlemciler üretilmektedir. Çekirdek sayısı, işlemcinin performansını ve verimliliğini etkiler. İşlemci mimarisi temelde 32 bit ve 64 bit olmak üzere ikiye ayrılır. 32 bit işlemciler 32 bit boyutunda veri işlerken, 64 bit işlemciler daha büyük veri boyutlarını ve daha fazla RAM‘i destekler. 32 bit işlemciler maksimum 4 GB RAM desteklerken, 64 bit işlemciler 8 TB’a kadar RAM destekleyebilir.
Mobil cihazlarda kullanılan işlemciler “System on a chip” (SoC) olarak adlandırılır. Bu çip sistemi, bilgisayar işlemcisinden farklı olarak ekran kartı, RAM ve işlemci gibi temel bileşenleri bir arada barındırır.
CPU İşlem Döngüsü
CPU işlem döngüsü, bilgisayarın merkezi işlem biriminin (CPU) talimatları yerine getirme sürecini tanımlar. Bu döngü, üç ana adımdan oluşur: isteme, kod çözme ve yürütme.
- İsteme aşamasında, CPU bellekte saklanan bir talimatı alır. Bu talimat, işletim sistemi veya uygulama yazılımı tarafından belirlenen bir işlemi gerçekleştirmek için gereklidir.
- Kod çözme aşamasında, CPU talimatı alır ve bu talimatı anlayabileceği bir formata dönüştürür. Bu aşama, talimatın hangi işlemi gerçekleştirdiğini belirlemek için önemlidir.
- Son olarak, yürütme aşamasında, CPU talimatı yerine getirir. Bu, aritmetik işlemler, veri taşıma veya diğer temel işlemleri içerebilir.
CPU, bu döngüyü saniyede milyarlarca kez tekrar ederek, bilgisayarın hızlı ve verimli çalışmasını sağlar. Bu işlem döngüsü, bilgisayarın genel performansını ve yanıt verme hızını doğrudan etkileyen kritik bir süreçtir.
İşlemci satın alırken bu temel bilgileri göz önünde bulundurarak, ihtiyaçlarınıza en uygun olanı seçebilirsiniz.
İşlemcinin Kalitesi Ne İşe Yarar?
Bilgisayar alışverişlerinde uzun yıllardır birçok kişi, PC performansını artırmak için RAM’e odaklanmıştır. RAM‘in bilgisayar performansını etkilediği tartışmasız bir gerçektir, ancak tek başına performansı belirlemez. Daha iyi performans elde etmek için, ihtiyaçlarınıza bağlı olarak, işlemci ve RAM arasında iyi bir denge kurmak önemlidir.
CPU olarak bilinen işlemci, bilgisayarın işlevlerini yerine getirmesi için gerekli talimatları ve işlem gücünü sağlar. Bu nedenle, işlemciniz ne kadar güçlü ve güncel olursa, bilgisayarınız görevlerini o kadar hızlı ve verimli bir şekilde yerine getirebilir.
Güçlü bir işlemci, bilgisayarınızın daha hızlı işlem yapmasına ve daha verimli çalışmasına katkıda bulunur. Daha yüksek RAM kapasitesi, geniş bir çalışma alanı gibiyse, daha hızlı bir işlemci, işinizi daha hızlı ve etkin bir şekilde tamamlamanıza yardımcı olacak daha fazla işçiye sahip olmak gibidir. Bu denge, bilgisayarınızın genel performansını optimize eder.
İşlemci Satın Alırken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
Her bilgisayarın çalışması için bir işlemciye ihtiyacı vardır. Ancak, tüm işlemciler aynı değildir; üreticiler farklı sistemler için çeşitli işlemci modelleri geliştirir. Bu nedenle, işlemci satın alma sürecinde birçok seçenekle karşılaşırsınız. Hangi özelliklerin önemli olduğunu ve bu özelliklerin bilgisayar kullanımıyla nasıl bağlantılı olduğunu bilmek önemlidir. İşlemci seçimi konusunda hiçbir fikriniz yok mu? Endişelenmeyin, bu yazıda işlemci seçerken dikkat etmeniz gereken özellikleri bulacaksınız. Öncelikle, çekirdek sayısına, bilgisayarın kullanım amacına, çalıştırılacak yazılımın türüne, işlemci uyumluluğuna ve CPU hızına dikkat etmek gerekmektedir.
1. İşlemci Kullanım Amacı
Eğer önceliğiniz oyun değilse ve bilgisayarı ofis işleri veya internette gezinmek için kullanacaksanız, giriş seviyesi bir işlemci sizin için yeterli olacaktır. Ancak, oyun oynamak veya profesyonel işler için bir bilgisayar topluyorsanız, işlemci, ekran kartı, anakart ve bellek gibi donanım bileşenlerinin güçlü olması gereklidir.
2. İşlemci Çekirdek Sayısı
Bir on yıl kadar önce, tüm işlemciler tek çekirdekli olarak üretiliyordu. Günümüzde ise tek çekirdekli işlemcilere rastlamak nadirdir. Çok çekirdekli işlemciler, kullanılabilirlikleri arttıkça ve yazılımlar çok çekirdekli teknolojiyi destekleyecek şekilde tasarlandıkça daha popüler hale geldi. Çift çekirdekli işlemcilerden sekiz çekirdekli işlemcilere kadar pek çok seçenek mevcuttur. Kaç çekirdeğe ihtiyacınız olduğunu belirlerken, “çoklu çekirdek” kavramının ne anlama geldiğini anlamak önemlidir.
Tek çekirdekli işlemciler, gelen tüm verileri tek bir çekirdek üzerinden işler. Ancak, işlemcide daha fazla çekirdek olduğunda, bu çekirdekler gelen görevleri paylaşarak işlemciyi daha hızlı ve verimli hale getirir. Fakat, işlemcinin performansı, çalıştırdığı yazılımın kapasitesine bağlıdır. Örneğin, bir yazılım sadece üç çekirdek kullanıyorsa, sekiz çekirdekli bir işlemcinin geri kalan beş çekirdeği atıl kalır. Bu nedenle, sistem gereksinimlerini mevcut yazılım kapasitesi ile uyumlu hale getirmek en iyisidir.
3. İşlemci Önbelleği (MB)
İşlemci önbelleği, bilgisayar belleğine benzer şekilde çalışır. Önbellek, geçici depolama için kullanılan bellektir ve bilgisayarın hızını artırır. İşlemcinin önbelleği ne kadar büyükse, o kadar fazla dosyayı depolayabilir ve bu dosyalara daha hızlı erişebilir.
4. İşlemci Soket Uyumluluğu
İşlemci satın alırken dikkat edilmesi gereken en kritik özelliklerden biri uyumluluktur. Soket uyumluluğu, anakart ve işlemci arasındaki bağlantıyı sağlar. Özellikle mevcut işlemcisini güncellemek isteyen kullanıcılar, anakart ve işlemci uyumunu kontrol etmelidir. Yeni nesil işlemcilerin performansı ve gücü değiştikçe soketleri de değişebilir. Bu yüzden seçim yaparken anakart uyumluluğuna ve güç kaynağının yeni işlemcinin gücünü karşılayacak kapasitede olmasına dikkat etmek gerekir.
5. İşlemci Hızı (Ghz)
İşlemci hızı, Hertz (Hz) cinsinden ölçülür ve performansı yansıtan iyi bir göstergedir, ancak günümüzde işlemcinin gücünü etkileyen tek faktör değildir. Geçmişte, daha yüksek hız daha iyi performans anlamına geliyordu. Fakat günümüzde, daha düşük frekansta çalışan bir işlemci, mimarisi nedeniyle daha yüksek frekansta çalışan bir işlemciden daha iyi performans gösterebilir.
6. Termal Tasarım Gücü (TDP)
Bilgisayar kasası içerisindeki diğer bileşenler gibi, işlemciler de çalışırken ısı üretir. CPU’nun termal tasarım gücü (TDP), işlemcinin ne kadar ısı yayacağını belirler. Aşırı ısınma, bilgisayar bileşenleri için ciddi bir risk oluşturur, bu yüzden işlemcinin soğutma özelliklerine dikkat etmek önemlidir. Bazı işlemciler, kutularında soğutucu ile gelirken, bazıları gelmez. Eğer işlemcinizle birlikte bir soğutma cihazı gelmiyorsa veya mevcut soğutucu yeterli değilse, sistemi yeterince soğutabilecek alternatif çözümler bulmanız gerekecektir. Tasarruflu bir giriş veya orta sınıf sistem toplamak istiyorsanız, kutusunda soğutucusu bulunan modellere yönelmek faydalı olacaktır.
Sonuç – Editör Yorumu
Bilgisayarınız için yeni bir işlemci alırken dikkat etmeniz gereken birkaç önemli nokta vardır. Öncelikle, bütçenizi ve ihtiyaçlarınızı belirlemek çok önemlidir. Hangi amaçla kullanacağınızı bilerek yapacağınız seçimler, hem performans hem de maliyet açısından en uygun işlemciyi bulmanıza yardımcı olacaktır. İşlemcinin, anakartın soketine uyup uymadığını öğrenmek, uyumluluk açısından kritik bir adımdır. Yanlış soket türüne sahip bir işlemci, anakartınıza takılamaz ve bu da ciddi bir sorun yaratabilir.
Bir işlemcinin frekans değeri her şey demek değildir. Frekans değeri, işlemcinin hızını gösteren bir gösterge olsa da, tek başına performansı belirlemez. Bu nedenle, işlemcinin diğer özelliklerini de göz önünde bulundurmak gereklidir. İncelemeleri okuyun ve izleyin. Kullanıcı yorumları ve profesyonel incelemeler, işlemcinin gerçek dünya performansı hakkında değerli bilgiler sağlar.
Overclock (hız aşırtma) desteği, performansını artırmak isteyen kullanıcılar için önemli bir özellik olabilir. Ancak, bu özellik her kullanıcı için gerekli olmayabilir. Son olarak, işlemci modellendirmelerini iyi anlamak, farklı modeller ve seriler arasındaki farkları bilmek, doğru işlemciyi seçmenize yardımcı olacaktır. Bu faktörlere dikkat ederek, ihtiyaçlarınıza ve bütçenize en uygun işlemciyi bulabilirsiniz.
Bu yazıda, işlemcilerle ilgili temel bilgileri ele aldık. Şimdi, ihtiyaçlarınıza ve bütçenize uygun işlemciyi seçme zamanı. Hemen sitemizi ziyaret ederek ihtiyaçlarınıza en uygun işlemciyi inceleyin.
