Bu yazıda, ehliyetsiz araç kullanma cezası, 18 yaş altı ehliyetsiz araç kullanma cezası, cezanın iptali ve taksitlendirme yöntemleri hakkında bilgiler vereceğiz.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Sürücü belgesi alma zorunluluğu” başlıklı 36. maddesine göre, motorlu araçların karayollarında kullanılması ancak geçerli bir sürücü belgesi ile mümkündür. Madde hükmü şöyledir:
“Motorlu araçların, sürücü belgesi olmayan kişiler tarafından karayollarında sürülmesi ve sürülmesine izin verilmesi yasaktır. Araçlar, yönetmelikte belirtilen sınıflara uygun sürücü belgelerine sahip sürücüler veya geçerli uluslararası sürücü belgesi olan kişiler tarafından kullanılabilir.“
Bu doğrultuda;
- Sürücü belgesi olmayanların,
- Mahkemeler veya savcılıklarca ya da kanunda belirtilen yetkililerce sürücü belgesi geçici olarak veya tedbiren geri alınanların,
- Sürücü belgesi iptal edilenlerin,
araç kullanarak trafiğe çıktıkları tespit edildiğinde, bu kişilere idari para cezası uygulanır. Ayrıca, bu kişilere araç kullandıran araç sahiplerine de tescil plakası üzerinden aynı miktarda idari para cezası verilir.
Bu maddede belirtildiği üzere, sürücü belgesi olmayan, geri alınan ya da iptal edilen kişilerin araç kullanmaları durumunda idari para cezası uygulanacaktır. Ceza miktarı, ihlalin niteliğine göre değişiklik göstermekte ve her yıl güncellenmektedir. Her ihlal için uygulanacak olan para cezalarının miktarı aşağıda detaylı olarak açıklanacaktır.
| Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezası | Ceza Miktarı (2024) |
|---|---|
| Ehliyetsiz araç kullanma cezası | 12.978 TL |
| Ehliyetsiz araç kullandırma cezası (araç sahibi) | 12.978 TL |
| Ehliyet sınıfına uygun olmayan bir araç sürülmesi cezası | 6.440 TL |
| Ehliyet sınıfına uygun olmayan araç kullandırma cezası (araç sahibi) | 6.440 TL |
| Ehliyeti yanına almama cezası | 1.507 TL |
2024 Trafik Cezaları Listesi
2024 yılı için trafik cezaları, çeşitli ihlallere göre belirlenmiş ve güncellenmiştir. Alkollü araç kullanma cezası, ilk yakalanmada 6.440 TL, ikinci yakalanmada 8.075 TL ve üçüncü yakalanmada 12.978 TL olarak belirlenmiştir. Uyuşturucu madde testi kabul etmemenin cezası ise 18.453 TL’dir. Aracı plakasız kullanma, çakar veya siren kullanma ve emniyet şeridini ihlal etme cezaları 6.440 TL’dir. Drift atma cezası 32.234 TL, sahte plaka kullanma cezası 32.171 TL, ve uyuşturucu madde etkisindeyken araç kullanma cezası 33.240 TL olarak belirlenmiştir. Engelli için ayrılan yere park etme cezası 1.383 TL, ehliyetsiz araç kullanma cezası 12.978 TL, emniyet kemeri takmama cezası 691 TL, ve hız sınırlarını aşma cezaları ise 1.507 TL ile 6.440 TL arasında değişmektedir. Kırmızı ışık ihlali, muayenesiz araçla trafiğe çıkma, ve seyir halinde cep telefonu kullanma cezaları da 1.507 TL’dir. Ayrıca, yayalara geçiş hakkı vermeme cezası 3.136 TL olarak belirlenmiştir. Bu cezalar, trafik kurallarına uyulmasının önemini vurgulamakta ve ihlallerin önlenmesine yönelik caydırıcı tedbirler sunmaktadır.
| Trafik Ceza Konusu | 2024 Trafik Cezaları |
|---|---|
| Alkollü araç kullanma cezası (ilk yakalanma) | 6.440 TL |
| Alkollü araç kullanma cezası (ikinci yakalanma) | 8.075 TL |
| Alkollü araç kullanma cezası (üçüncü yakalanma) | 12.978 TL |
| Uyuşturucu/uyarıcı madde testi kabul etmeme cezası | 18.453 TL |
| Aracı plakasız kullanma cezası | 8.167 TL |
| Çakar ya da siren kullanma cezası | 6.440 TL |
| Drift atma cezası | 32.234 TL |
| Engelli için ayrılan yere park etme cezası | 1.383 TL |
| Ehliyetsiz araç kullanma cezası | 12.978 TL |
| Emniyet kemeri takmama cezası | 691 TL |
| Emniyet şeridini ihlal etme cezası | 6.440 TL |
| Hız sınırını %10-30 oranlarında aşma | 1.507 TL |
| Hız sınırını %30-%50 oranlarında aşma | 3.136 TL |
| Hız sınırını %50 oranından fazla aşma | 6.440 TL |
| Kırmızı ışıkta geçme cezası | 1.507 TL |
| Muayenesiz araçla trafiğe çıkma cezası | 1.507 TL |
| Plakanın okunurluğunu engelleyecek değişiklikler yapma | 2.648 TL |
| Seyir halinde cep telefonu kullanma cezası | 1.507 TL |
| Sahte plaka kullanma cezası | 32.171 TL |
| Şerit izleme ve değiştirme kurallarına uymama cezası | 1.507 TL |
| Takip mesafesine uymama cezası | 691 TL |
| Trafik sigortası olmadan trafiğe çıkma cezası | 691 TL |
| Uyuşturucu madde etkisindeyken araç kullanma cezası | 33.240 TL |
| Yasak yerde sollama yapma cezası | 1.507 TL |
| Yayalara geçiş hakkı vermeme cezası | 3.136 TL |
Karayolları Trafik Yönetmeliği (KTY) ve Sürücü Belgeleri Hakkında
Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin (KTY) 81’inci maddesi gereğince, sürücü belgelerinin düzenlenmesi, kişiselleştirilmesi, basımı ve sahiplerine teslimi Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından yapılır. Bu belgelerin teslimi, belirlenen kamu kurumları, kuruluşlar veya özel hukuk tüzel kişilikleri aracılığıyla da gerçekleştirilebilir. Ancak, motorlu taşıt sürücü sertifikasının alınması şarttır.
Sürücü belgeleri, sürücünün yaşına ve kullanacağı aracın türüne göre farklı sınıflarda düzenlenmiştir. Hangi araçların hangi sınıf sürücü belgeleri ile kullanılabileceği, KTY’nin “Sürücü Belgelerinin Sınıfları” başlıklı 75’inci maddesinde belirtilmiştir.
Bu maddeye göre, belirli bir sınıf sürücü belgesine sahip olanlar, yalnızca o sınıfa ait araçları kullanabilirler. Diğer sınıflara ait araçları kullanabilmeleri, ilgili sınıfa ait sürücü belgesini almalarına bağlıdır. Aksi takdirde, idari para cezası uygulanır (KTK md. 39/2). Ancak, bazı sınıflar diğer sınıflara ait araçları kullanma yetkisine de sahiptir. Örneğin, C sınıfı sürücü belgesi ile M, B, B1, C1 ve F sınıfı araçlar kullanılabilir. Bu durum, KTY’nin “Araçların Sürülmesinde Yetki Durumu” başlıklı 85’inci maddesinde düzenlenmiştir.
Bazı durumlarda sürücü belgeleri trafik görevlilerince geri alınabilir. Bu haller ve şartlar KTY’nin 90. maddesinde belirtilmiştir.
Ayrıca, alkol, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin etkisi altında araç kullanmak yasaktır. Bu yasağa uymayanların ehliyetleri para cezasına ek olarak belirli sürelerle geri alınır (KTK 48/5; KTY 97). 4
Bu süreler:
- 0.50 promilin üzerinde alkollü araç kullanan sürücülerin (hususi otomobiller dışında 0.21 promil) ehliyeti altı ay geri alınır.
- Alkol nedeniyle ehliyeti geri alınan sürücüler, son ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren beş yıl içinde:
- İkinci kez yakalanırlarsa iki yıl,
- Üç veya daha fazla yakalanırlarsa her seferinde beş yıl süreyle ehliyetlerine el konulur.
Sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması durumunda, belirtilen süreler geçici alma süresinin bitiminde başlar.
Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullandığı tespit edilen sürücülerin ehliyeti 5 yıl süreyle geri alınır (KTK 48/8).
Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımı veya kandaki alkol miktarını tespit amacıyla yapılan testleri reddeden sürücülerin ehliyeti de 2 yıl süreyle geri alınır (KTK m. 48/9).
Ayrıca belirtmek gerekir ki sürücü belgesi almak isteyen kişilerin belirli sağlık şartlarına sahip olmaları ve bu şartları muhafaza etmeleri gerekmektedir. Bu sağlık şartları, “Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmelik” kapsamında düzenlenmiştir. Sağlık şartlarını kaybeden kişilerin ehliyetleri geri alınır ve bu süre zarfında araç kullanmaları yasaktır.
Bunun yanı sıra, kırmızı ışık ihlali, hız sınırının aşılması gibi ihlallerin belirli sayılarda tekrarlanması veya ceza puanının dolması durumlarında da sürücü belgesi yasada belirtilen süre kadar geri alınır.
Sürücü Belgesine İlişkin Trafik Cezaları (2024 Yılı)
Aşağıda belirtilen durumlarda sürücüye ve eğer araç sahibinden başkası aracı kullanıyorsa, aynı zamanda araç sahibine 2.473 TL (%25 indirimli 1.854,75 TL) idari para cezası uygulanır:
- Sürücü belgesi olmaksızın araç kullanmak ve kullandırmak (KTK 36/3-a).
- Mahkemeler, Cumhuriyet savcılıkları veya Karayolları Trafik Kanununda belirtilen yetkililerce sürücü belgesi geçici olarak ya da tedbiren geri alınmışken araç kullanmak (KTK 36/3-b).
- Sürücü belgesi iptal edildiği halde motorlu araç kullanmak (KTK 36/3-c).
Aşağıda belirtilen durumlarda ise sürücüye ve eğer araç sahibinden başkası aracı kullanıyorsa, aynı zamanda araç sahibine 1.228 TL (%25 indirimli 921 TL) idari para cezası uygulanır:
- Sürücü belgesi sahiplerinin, belgelerinin sınıfına göre sürmeye yetkili olmadıkları motorlu araçları sürmeleri (KTK m. 39/2).
- Sürücü sertifikasını sınıfına uygun sürücü belgesine dönüştürmeden karayolunda araç kullanmak (KTK m. 42/11).
- Geçerlilik süresi dolan sürücü belgesi ile araç kullanmak (KTK m. 39/3).
Araç kullanırken sürücü belgesini yanında bulundurmamak ve yetkililerin her isteyişinde göstermemek (KTK m. 44/1-b) durumunda sürücülere 288 TL (%25 indirimli 216 TL) idari para cezası uygulanır.
18 Yaş Altı Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezası 2024
Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 76’ncı maddesine göre, M, A1 ve B1 sınıfı sürücü belgelerini alabilmek için 16 yaşını doldurmuş olmak yeterlidir. Diğer sürücü belgeleri için ise en az 18 yaşını doldurmuş olmak gerekmektedir (bazı sınıflar için daha yüksek yaş şartı aranır).
Öncelikle belirtmek gerekir ki, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 11’inci maddesi gereğince, fiili işlediği sırada 15 yaşını doldurmamış çocuklara herhangi bir idari para cezası uygulanamaz. Bu çocuklar, yasal olarak ehliyet alamayacaklarından, araç kullandıran araç sahipleri para cezasının muhatabı olacaktır.
Eğer 16 yaşını doldurmuşlarsa, M, A1 ve B1 sınıfı sürücü belgesi alma hakları bulunmaktadır. Ancak, bu ehliyetleri almadan ya da diğer sınıflara ait araçları ehliyetsiz olarak kullandıkları tespit edilen kişilere 1.228 TL (%25 indirimli 921 TL) idari para cezası uygulanacaktır.
Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezası İptali
Ehliyetsiz araç kullanan sürücülere uygulanan para cezalarına karşı, cezanın tebliğ veya tefhimi tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde sulh ceza mahkemesine itiraz edilebilir. Bu süre içinde başvuru yapılmazsa idari yaptırım kararı kesinleşir.
Başvuru, şahsen, yasal temsilci veya avukat aracılığıyla sulh ceza mahkemesine verilecek bir dilekçe ile yapılır. Başvuru dilekçesi iki nüsha olarak sunulmalıdır. Dilekçede, trafik cezasına ilişkin bilgiler ve bu karara karşı ileri sürülen deliller açıkça belirtilmelidir (5326 s. K.K, m. 27).
Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezası Taksitlendirme
Eğer kişinin ekonomik durumu müsait değilse, trafik para cezasının ilk taksiti peşin ödenmek koşuluyla, bir yıl içinde dört eşit taksitle ödenmesine karar verilebilir. Taksitlerin zamanında ve tam olarak ödenmemesi durumunda, idari para cezasının kalan kısmı tamamen tahsil edilir (5326 s. K.K, m. 17/3).
İkinci Kez Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezası 2024
5326 sayılı Kabahatler Kanunu’na göre aynı kabahatin birden fazla işlenmesi halinde, her bir kabahat için ayrı ayrı idari para cezası verilir. Kesintisiz fiille işlenen kabahatlerde, idari yaptırım kararı verilene kadar fiil tek sayılır (5326 s. K.K, m. 15/2).
Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezası 2024 Yılında Ne Kadar?
2024 yılında ehliyetsiz araç kullanma cezası, yapılan zamlarla birlikte 12.978 TL olarak belirlenmiştir. Detaylar aşağıdaki gibidir.
Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezası İptali Nasıl Olur?
Ehliyetsiz araç kullanma cezasına itiraz etmek isteyen kişiler, bizzat, yasal temsilci veya avukat aracılığıyla sulh ceza mahkemesine dilekçe vererek başvuru yapabilirler. Başvuru dilekçesi iki nüsha olarak sunulmalıdır.
İkinci Kez Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezası Nedir?
5326 sayılı Kabahatler Kanunu’na göre, aynı kabahatin birden fazla işlenmesi durumunda, her bir ihlal için ayrı ayrı idari para cezası verilir.
Ehliyetsiz Araç Kullanma İtiraz Dilekçesi: Tıkla
